Fizjoterapia w leczeniu haluksów

Haluksy są schorzeniem, które cechuje się różnym stopniem zaawansowania. W zależności od stadium deformacji palucha mamy do wyboru różne metody postępowania leczniczego. Ten najczęściej wymieniany, czyli zabieg operacyjny, zarezerwowany jest przede wszystkim do ciężkiego i bardzo ciężkiego poziomu schorzenia. Dotyczy to przypadku deformacji, która uniemożliwia poruszanie się lub powoduje bardzo intensywny ból. Poza ingerencją chirurgiczną dostępne są metody nieinwazyjne, opierające się na fizjoterapii.

Fizjoterapia

Fizjoterapia jest działem medycyny. Zajmuje się diagnostyką i leczeniem nieinwazyjnym schorzeń i problemów występujących w obrębie układu ruchu, usprawnianiem narządów ruchu, a także pomocą w powrocie do zdrowia po urazach stawów i mięśni.  Postępowanie fizjoterapeutyczne może także zmniejszać ryzyko chorób i urazów w przyszłości. Wachlarz działań fizjoterapii jest bardzo szeroki. Fizjoterapia ortopedyczna jest właściwym obszarem działania dla schorzeń w obrębi mięśni i stawów stóp. W ramach fizjoterapii możemy wyróżnić kilka elementów postępowania, które stosowane łącznie dają najbardziej wymierne efekty. Są to kinezyterapia, fizykoterapia oraz masaż leczniczy.

Kinezyterapia

Znaczenie ruchu dla wydolności organizmu jest niebagatelne, dlatego tak ważne jest wykorzystanie go jako elementu w postępowaniu fizjoterapeutycznym. Leczenie ruchem określa się mianem kinezyterapii. Nadrzędnym jej zadaniem jest przywrócenie i utrzymanie sprawności ruchowej stopy oraz wzmacnianie mięśni kształtujących utracone sklepienie podłużne stopy. W tym celu stosuje się głównie ćwiczenia chwytne stopy, jak również ćwiczenia połączone z ruchem zginania podeszwowego palców. Poniżej podane przykłady gimnastyki korekcyjnej mogą być stosowane w warunkach domowych.

Ćwiczenie 1: w pozycji wyjściowej, czyli stojącej  lub siedzącej zginamy palce stopy z użyciem ręcznika tak, by zwinąć ręcznik umieszczony pod przednią częścią stopy. Celem tego ćwiczenia jest wzmocnienie krótkich mięśni stopy oraz korekta wysklepienia podłużnego stopy.

Ćwiczenie 2: w pozycji wyjściowej siedzącej ze stopą opartą o podłoże unosimy paluch w sposób izolowany do zgięcia grzbietowego. Celem tego ćwiczenia jest stymulacja selektywnej pracy zginacza palucha.

Ćwiczenie 3: w pozycji wyjściowej stojącej z rękoma wyciągniętymi wprzód robimy przysiad na całych stopach, bez odrywania pięt od podłogi. Pozycję tę utrzymujemy przez 20 sekund. Celem tego ćwiczenia jest rozciąganie mięśnia trójgłowego łydki oraz wzmocnienie mięśni kończyn dolnych.

Fizykoterapia

W ramach fizykoterapii do leczenia urazów, bólu, obrzęków czy stanów zapalnych stosuje się czynniki fizykalne. Zastosowanie tu mają następujące bodźce: światło, lasery, prądy, ultradźwięki, pole magnetyczne, niska oraz wysoka temperatura. Ich działanie polega przede wszystkim łagodzeniu i uśmierzaniu bólu. Jest także odpowiedzią na obrzęki oraz stany zapalne. Fizjoterapeuta bądź lekarz ortopeda po zbadaniu poziomu schorzenia haluksa zaleci odpowiednią terapię, której skuteczność będzie opierała się wdrożeniu serii zabiegów. W leczeniu bólu, który występuje często i jest nawracający, szczególnie ważne są elektrostymulacje, które pacjenci mogą przeprowadzić sami w warunkach domowych. Wykorzystuje się do tego małe elektrostymulatory. Fizjoterapeuta odpowiednio programuje leczenie i przede wszystkim uczy pacjenta samodzielnego wykonywania zabiegu. W zabiegach stosuje się przezskórną elektrostymulację nerwów czuciowych. Ponadto, pacjentom można aplikować kąpiele wodne z wykorzystaniem prądów elektrycznych. Stopy są wówczas zanurzone w plastikowej misce z wodą, a prąd równomiernie na nie oddziałuje. Jeśli chcemy skupić się przede wszystkim na działaniu przeciwzapalnym i pobudzić procesy odbudowy tkanek, które zostały uszkodzone z powodu przewlekłych stanów zapalnych, w tym celu warto skorzystać z laseroterapii, ultradźwięków oraz pola magnetycznego o małej częstotliwości.

Terapia manualna

Terapia manualna służy poprawie rozciągliwości tkanek poprzez oddziaływanie na mięśnie strzałkowe, prostowniki palucha i palców, przywodziciele czy mięsień brzuchaty łydki oraz płaszczkowaty. Przydatna jest terapia punktów spustowych dla mięśni krótkich stopy, ale również różne techniki masażu leczniczego: masaż poprzeczny, pozycyjne rozluźnianie, lokalne rozciąganie, relaksacja mięśniowa. Wykonywane w ramach masażu ugniatanie, uciskanie czy nacieranie rozluźniają mięśnie, ale także zwiększają ukrwienie. Efektem tego jest złagodzenie sztywności, napięcia i bólu. Masaż leczniczy wspiera leczenie stanów zapalnych i jest zabiegiem, który z łatwością możemy wykonywać samodzielnie. Rozmasowywanie stóp to czynność, z którą sobie z pewnością poradzimy. Warto jednak na początku skorzystać z konsultacji u fizjoterapeuty, który poinstruuje nas, jak najefektywniej masować stopy, by zmniejszać dolegliwości związane z haluksami.

Fizjoterapia stanowi bardzo ważny element wspierający proces leczenia haluksów, łagodzenia bólu z nimi związanego, ale także pomagający powrócić do formy po przebytej operacji na haluksy. W fizjoterapii ważna jest regularność i ćwiczenia w tzw. seriach. Od pacjentów wymaga ona przede wszystkim motywacji i systematyczności. Budując w sobie takie postawy i nawyki, jesteśmy w stanie przeciwdziałać temu schorzeniu i poprawiać tym samym komfort codziennego funkcjonowania.